CSRD-naleving in boekjaar 2027! Voldoet uw bedrijf aan de volgende criteria?

Het is kort dag!

De CSRD (De EU’s Corporate Sustainability Reporting Directive) en de bijbehorende technische standaarden (ESRS) zijn geen toekomstmuziek meer: voor duizenden bedrijven moet de eerste CSRD-ESRS-conforme rapportering in 2028 worden gepubliceerd over boekjaar 2027. Meer dan 1.100 datapunten, digitale XBRL-tagging en auditing door de controlerend accountant (onder limited assurance) vereisen een niveau van datadiscipline dat veel organisaties nooit eerder hebben toegepast op niet-financiële informatie.

Deze blog onderzoekt drie cruciale dimensies voor CSRD-ESRS-gereedheid in boekjaar 2027 — Datakwaliteit & Datamanagement, Innovatie, en AI & Automatisering — en benoemt de belangrijkste valkuilen, met daarbij de pragmatische stappen om op koers te blijven.

1. Datakwaliteit & Datamanagement: een rotsvaste basis bouwen

"Voor de CSRD rapportering is nauwkeurigheid zonder traceerbaarheid een illusie." — Assurance-partner bij een Big 4-accountantskantoor.

1.1     Van dubbele materialiteit tot eenduidige data definitie

De CSRD-ESRS start met een dubbele materialiteitsbeoordeling voor bepaling van de scope van de CSRD rapportering. Een slordige scope-definiëring kan leiden tot een overvloed aan irrelevante data — of erger, het missen van verplicht te rapporteren data, die de controlerend accountant zal signaleren. Zodra de scope is bepaald, moeten alle meetwaarden ondubbelzinnig worden gedefinieerd: eenheden, frequentie, consolidatiegrenzen, en data eigenaren — en deze definities moeten identiek worden gedefinieerd in de ERP-systemen en de ESG systemen, danwel op elkaar aansluiten met behulp van een conversietabel.

Waardeketen data en de aansluiting bij leveranciers en klanten

Leveranciers en klanten beschikken vaak over cruciale data voor Scope 3-emissies, waterverbruik of mensenrechtenindicatoren. Het inwinnen van deze data vereist contractuele clausules in de inkoopcontracten, dataportalen, en plausibiliteitscontroles. Waar primaire data ontbreekt, is onderbouwing van de schattingsmethoden en modellen verplicht in combinatie met strict versie beheer.

Governance & de drie verdedigingslinies

Behandel CSRD data hetzelfde als financiële data: wijs data-eigenaren, beheerders, coördinatoren, en toezichthouders aan, implementeer zowel geautomatiseerde als handmatige controles, en zorg voor documentatie van uw audit trails. Dit is uw noodzakelijke basis, wanneer de controlerend accountant bewijsmateriaal opvraagt.

Belangrijkste risico’s

Belangrijkste risico’s	Impact	Early warning signalen
Onvolledige materialiteitsscope	Geen goedkeurende verklaring van de controlerend accountant	Herhaalde scopewijzigingen laat in het rapportageproces
Verschillende data definities	Reconciliatie fouten	Conflicterende waarden tussen ESG- en Financiële dashboards
Ontbrekende audit trails	Rapportage herziening, reputatieschade	Ad-hoc spreadsheets, geen versiebeheer

2. Innovatie & AI: technologie benutten zonder controleverlies

2.1 AI & geavanceerde analytics

Machine learning kan ondersteunen bij het schatten van Scope 3-emissies of voorspellen van waterstress, maar de controlerend accountant verwacht gedocumenteerde logica, datasets, en reproduceerbaarheid. Vermijd “black box”-uitkomsten door geautomatiseerde logging en menselijke validatie in te bouwen.

2.2 SaaS en RegTech-platforms ter ondersteuning van CSRD-ESRS

Let op beveiligingscertificeringen en overdraagbaarheid van uw data als u overweegt van dienstverlener te wisselen vóór uw CSRD rapportage over boekjaar 2027.

2.3 Updates in CSRD-ESRS

Verwachte updates: laat uw adviseurs u regelmatig bijpraten zodat u op de hoogte bent en u ook uw tooling tijdig kunt aanpassen vóór de volgende assurance-cyclus.

Innovatie valkuilen!

• Overafhankelijkheid van legacy tooling

• Cyberrisico in multi-tenant cloudomgevingen

• Model bias en verborgen aannames die geloofwaardigheid van het model ondermijnen

3. Automatisering: opschalen zonder fouten te vermenigvuldigen

3.1 ETL, RPA & integratielagen

Automatisering van dataverzameling en -transformatie is essentieel, maar één scriptfout kan honderden rapportages beïnvloeden. Sterk versie beheer is vereist en een testomgeving en geautomatiseerde regressietests na iedere wijziging.

3.2 XBRL-tagging en taxonomie-updates

De CSRD-ESRS Set 1-taxonomie is slechts de eerste versie. Zorg dat uw tagging taxonomieversiebeheer ondersteunt, validatieregels toepast, en waarschuwt voor verouderde elementen.

3.3 Geautomatiseerde controles & continue monitoring

Vervang handmatige steekproeven door online monitoring: reconciliatiebots, anomalie-detectiealerts en ChatOps-kanalen voor uitzonderingsbeheer. Zorg voor functiescheiding — bots mogen nooit hun eigen data goedkeuren.

Top automatiseringsrisico’s

Top automatiseringsrisico’s	Impact	Mitigatie
Verkeerde interface mapping	Massale fout-tagging, afwijzingsrapportage	Validatie via dubbel boekhoudsysteem, rooktests voor interfaces
Slechte botgovernance	“Garbage in, garbage out”	Control bibliotheken voor RPA-scripts, bot-specifieke toegangsrechten
Prestatieknelpunten	Vertraging rapportages, gemiste deadlines	Event-driven data lakehouse, autoscaler-pijplijnen

4. Vijf acties om dit kwartaal nog van start te gaan

• Voer een datakwaliteitscheck uit op de top 50 CSRD-ESRS datapunten.

• Pilot XBRL-tagging met enkele kernmetrics om uw stack en assurance-evidence te testen.

• Start materialiteitswerkstromen met interne en externe stakeholders, inclusief overlegstructuren.

• Documenteer AI-gestuurde schattingen — input, output, assumpties, en menselijke controles.

• Blijf op de hoogte van updates m.b.t. CSRD-ESRS, ISSB, GRI, effectenbeurzen, en lokale toezichthouders – voorzover uw bedrijf volgens deze standaarden rapporteert naast de CSRD - via periodiek overleg met uw adviseurs.

Conclusie

CSRD-naleving is een marathon, geen sprint, maar de race voor boekjaar 2027 is al begonnen. Bedrijven die CSRD data met dezelfde discipline behandelen als financiële data — ondersteund door slimme innovatie & AI en robuuste automatisering — zullen niet alleen de controlerend accountant tevredenstellen; ze zullen ook strategisch inzicht winnen, het vertrouwen van stakeholders versterken en een betere toegang kunnen realiseren tot de EU-afzetmarkten en kapitaalmarkten.

Hulp nodig bij het operationaliseren van deze ideeën? Laten we het gesprek aangaan.